Καλοκαίρι
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΖΩΗ
Η ζωή των παιδιών
Η ζωή των παιδιών στο Καστελλόριζο υπήρξε πάντοτε απλή, με την προσμονή της Αποκριάς, των Χριστουγέννων και των σχολικών εκδρομών που ήταν ευκαιρίες για αυτά να ψυχαγωγηθούν παραπάνω. Τα παιδιά της γενιάς μετά την καταστροφή του νησιού, των οικογενειών που επέστρεψαν στο νησί ή όσα γεννήθηκαν στους προσωρινούς τόπους παραμονής των Καστελλοριζιών μεταναστών (όπως στην Παλαιστίνη)μεγάλωσαν σε δύσκολες συνθήκες με πολλές στερήσεις. Ωστόσο, από την καθημερινότητα τους δεν έλειπαν τα παιχνίδια, όπως η μετιβίτσα και το πιο κλασικό κρυφτό αλλά και το ψάρεμα, που ήταν αγαπημένη ενασχόληση αρκετών παιδιών.
Οι σημερινοί νέοι του Καστελλόριζου έχουν γνωρίσει καλύτερες συνθήκες και βλέπουν το νησί τους να εξελίσσεται χρόνο με το χρόνο και να αποκτά περισσότερες ευκαιρίες δημιουργικής απασχόλησης για τους νέους, ένα παράδειγμα αποτελεί η πρόσφατη προσπάθεια σύστασης τοπικής ποδοσφαιρικής ομάδας. Ωστόσο, τα παιδιά και οι έφηβοι του Καστελλορίζου έχουν να αντιμετωπίσουν πρωτοφανείς δυσκολίες σε ανάγκες αυτονόητες για τα παιδιά σε άλλα μέρη της Ελλάδος, όπως η περίθαλψη και η τροφοδοσία.
ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΖΩΗ
Πρώτος θα πέσει ο Παπάς
Ίσως το πιο αναγνωρίσιμο έθιμο του νησιού και αυτό που ξεχωρίζει ανάμεσα στις υπόλοιπες πανελλήνιου χαρακτήρα θρησκευτικές παραδόσεις καθώς δεν γίνεται σε κανένα άλλο μέρος της Ελλάδας, είναι της γιορτής του Προφήτη Ηλία. Αν και οι ερμηνείες γύρω από την προέλευση του εθίμου δύσκολα βρίσκουν ταύτιση, ένα παραμένει σίγουρο, πως την 19η Ιουλίου δεν υπάρχει στο νησί κανείς που να αποφύγει έστω και λίγο την επαφή με το…νερό!
Η καταγωγή του εθίμου ανάγεται ήδη πίσω στον 19ο αιώνα, όταν λόγω της Ελληνικής Επανάστασης το νησί εκκενώθηκε και ο πληθυσμός του αναχώρησε μαζικά για τα παρακείμενα νησιά.
“Επήγα και στην Κάρπαθο, επήγα και στην Κάσσο,
καημένον Καστελλόριζο και πού να σε ξεχάσω;”
Μετά το πέρας του πολέμου, οι Καστελλοριζιοί άρχισαν να επιστρέφουν στο νησί. Σύμφωνα με την παράδοση, εκεί είχε παραμείνει μόνο ένας ιερομόναχος. Όταν αντίκρυσε λοιπόν τα πρώτα καΐκια να αράζουν στο λιμάνι, ήταν τόση η βιασύνη του να τους προϋπαντήσει που πάνω στον ενθουσιασμό του έπεσε στη θάλασσα με τα ρούχα. Οι νησιώτες αντίστοιχα εξέφρασαν τη χαρά τους που επέστρεφαν στο νησί τους βουτώντας από τα καΐκια τους και διανύοντας την απόσταση μέχρι τη στεριά κολυμπώντας.
Παρά τις μικρές αποκλίσεις στις διαφορετικές εκδοχές του εθίμου όπως προκύπτει από τις περιγραφές των κατοίκων, γιατί δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που η αρχή του εθίμου τοποθετείται σε κάποια άλλη χρονική στιγμή που οι Καστελλοριζιοί αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τον τόπο τους, η ουσία παραμένει σταθερή και είναι η λαχτάρα των Καστελλοριζιών να επιστρέψουν στον νησί τους, δίχως να υπολογίζουν τη θάλασσα ανάμεσα τους.
Σε ανάμνηση της επιστροφής τους αυτής ανήμερα της γιορτής του Προφήτη Ηλία, ακόμη και σήμερα ντόπιοι και περαστικοί, με ή χωρίς τη θέληση τους, βουτούν στη θάλασσα ή καταβρέχονται, τηρώντας το έθιμο. Λέγεται μάλιστα πως πρωτοστάτης του εθίμου παραμένει ο παπάς και ακολουθούν άνθρωποι κάθε ηλικίας που συμμετέχουν στα λεγόμενα “μπουγελώματα” με χαρά μικρού παιδιού.
